J R R Tolkien

John Ronald Reuel Tolkien (1892-1973)

Yazar, sair, filozof bir Ingiliz dili ve edebiyati proffesoru. Bizler ise onu "Yuzuklerin Efendisi" nden taniyoruz. Peki bu yazari neden seviyorum. Cunku yazdiklarini okumak bana cok zevk veriyor. Ayrica yarattigi dunyanin detaylari, etkileyiciligi ve gizemi insani icine cekiyor. Kendisi bizim masal anlatan amcamiz. Ancak masallari cocuk masallari olmaktan cikip tum dunyada 7'den 70'e sevilen bir anlatiya donusmus. Yarattigi edebiyat akimini devam ettirecek kapasitede yazarlar bulamamis kendisine ogrenci olarak ancak ogluna aktardigi bilgi ve birikim sayesinde, omrunde yapmak istedigi islerin cogu olumunden sonra olsa bile tamamlanmis.

Yuzuklerin Efendisi 'nin ilk turkce cevirisini yayinlandiginda(1999 olmasi lazim) okumustum. Sonrasi bir solukta geldi. Bu arada Tolkien kitaplarini ceviren ekibi kutlarim. Ceviri isinin iyice ayaga dustugu bu yillarda boylesine basarili ceviri yapmak kolay degil (Tabiki burada Tolkien in edebiyatinin 50 yillik tarihi olusu ve uluslararasi arenada uzerine cok calisilmis olmasinin etkisi buyuk. Ama tekrar tebrikleri hak ediyorlar, belliki calisilmis arastirilmis basarili bir ceviri).

Yarattigi fantastik dunyada, ejderhalar, cuceler, elfler ve benzeri mitik ogeler, kotuluk ve iyiligin buyuk savasinda her katman ve zamanda bulunuyor. "Yuzuklerin Efendisi", "Hobbit" ve "Silmarillion" un ardindan acik olarak gorulen bir sey. Tolkien hayatinda etkilendigi en onemli konulari almis tek bir cati altinda toplamis.

1- Katolik Inanci: Tolkien'in katolik inanci yarattigi butun karakterlerde ve o karakterlerin dunya uzerindeki yerinde anlasilabiliyor. Iyi ve kotunun savasi; Kutsal olanin sahip oldugu yonetme hakki; Gercek kotunun hep doguda olusu; ve benzeri noktalar sadece su anda aklima gelenler. Detayli bir incelemede cok daha belirgin orneklerin cikacagina eminim.

2- Anglo-Saxon Kulturu: Tolkien tam bir Anglo-Saxon asigi. Sadece ada ulkesine degil, orta avrupa kulturu ve gotigede hayran (2. Dunya Savasi'nin kendisini orta avrupadan uzaklastirmis olabilecegini dusunuyorum. Ancak bu konu ile ilgili ne bir arastirma yaptim ne bir kitap okudum). Orta Avrupa mitolojisin, katolik dini ile birlestirmistir. Yarattigi dunyanin temellerini bunlar olusturmaktadir. Iskandinav mitolojisinide isin icine katmistir. Ozellikle yunan mitolojisinden uzak durup yeni ve ozel bir akim yaratmak istemistir (Edebiyata en cok malzeme olan mitoloji Yunanlilarinkidir).

3- Fantazinin yanina ekledigi, doneminin edebiyat akimlari: Edebiyat hakkinda atip tutacak kapasitede oldugumu dusunmuyorum ancak Tolkien, ana hikaye oncesi karakter, mekan anlatimlari; benzetme ve detaylandirma uzerinde cok durmasi ve hikayenin detaylari ile beraber okuyani icine almasi ile 19. yuzyilin klasik edebiyat akimlarini yansitiyor.

Tolkien'in hala bitmemis calismaari oglununda katkisi ile onumuzdeki yillarda yayinlanabilir ama hicbirinin "Yuzuklerin Efendis" ve "Hobbit" in yerini tutabilecegini sanmiyorum. Bu adami okuyun, okutun

Guyana